Historia i pamięć o Sybirakach
17 września obchodziliśmy 80. rocznicę ataku Związku Radzieckiego na Polskę, jak również Światowy Dzień Sybiraka – upamiętniający Polaków zesłanych na Syberię, Ural czy do Kazachstanu. Wielu z nich zostało na „nieludzkiej ziemi” na zawsze. W Pabianicach, podobnie jak w całej Polsce wspominane były losy zesłanych na Syberię.
Światowy Dzień Sybiraka przypada w rocznicę napaści sowieckiej Rosji na Polskę, która miała miejsce 17 września 1939 roku. Ta szczególna data dla Sybiraków jest symbolem naznaczenia ich życia, sposobem na zachowanie w pamięci ich tragedii i tułaczego losu. W Pabianicach, podobnie jak w całej Polsce wspominane były losy zesłanych na Syberię. Na uroczystości mającej miejsce przed budynkiem Szkoły Podstawowej Nr 16 obecni byli przedstawiciele Łódzkiego Oddziału Związku Sybiraków i koła terenowego Związku Sybiraków w Pabianicach, przedstawiciele władz miasta, powiatu, młodzież, nauczyciele, a także zastępca komendanta powiatowego policji mł. insp. Tomasz Jarmakowski. Uroczystość tradycyjnie rozpoczęto Hymnem Sybiraków. Po nim nastąpiła żywa lekcja historii. Uczniowie szkoły zaprezentowali krótki, aczkolwiek wzruszający program artystyczny, przybliżający historię tamtych tragicznych czasów, czasów zesłania naszych rodaków na Syberię, na ,,nieludzką ziemię”. Masowe deportacje ludności polskiej z terytoriów zajętych przez ZSRR miały charakter zorganizowany. Zesłańcy, którym pozwolono zabrać ze sobą tylko podręczny bagaż, byli transportowani koleją w wagonach towarowych w bardzo trudnych warunkach sanitarnych. Powodowało to wysoką śmiertelność. Najwięcej zesłańców skierowanych zostało do pracy w kołchozach czy innych zakładach pracy, część trafiła do łagrów, zaś inną część stanowili „wolni zesłańcy”. Celem polityki okupanta była sowietyzacja polskich ziem wschodnich, a zesłania ludności polskiej (w pierwszej kolejności osadników wojskowych, urzędników czy właścicieli ziemskich) w głąb ZSRR były jednym z elementów tej polityki. - ,,Ci, co przeżyli deportację na wschód nigdy jej nie zapomną. Ta tragedia odbiła się piętnem w ich pamięci. Polacy egzystowali tam poza życiem. Byli traktowani na równi ze zwierzętami. Cierpieli głód, nędzę i morderczą pracę. Nawet nie za kromkę chleba, nie wspominając już o osobistych przeżyciach. (…) Nasi rodacy bardzo tęsknili za ojczyzną. Często jedyną siła, która pozwalała im przeżyć była modlitwa” – wspominały.
Wygłoszono okolicznościowe przemówienia przekazując młodemu pokoleniu wiedzę o dramatycznych losach milionów Polaków zesłanych na Syberię, z których niewielu powróciło do ojczyzny. - Zachęcam młodzież do osobistej rozmowy z będącymi dziś na uroczystości Sybirakami, by poznać prawdziwe losy zesłańców i utrwalać o nich pamięć – mówił Stanisław Jurkin, prezes Łódzkiego Oddziału Związku Sybiraków. Pod pamiątkową tablicą złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze, oddając hołd ofiarom Syberii w latach 1939-1956.
W tym roku przypada także 90. rocznica powstania Związku Sybiraków. Związek powstał w 1928 roku. Z tej okazji pabianicka policja otrzymała od Związku Sybiraków pamiątkowy medal nawiązujący w swojej stylistyce do tej okrągłej rocznicy.
